Afspraak Sociale Dienst

Op vrijdag 16 mei had de projectgroep een afspraak met een casemanager van de Sociale Dienst.

In dit interview wilde de projectgroep onder andere te weten komen welke concrete bedragen er gelden voor minima, welk traject een burger moet doorlopen om eventuele aanspraak te maken op een uitkering, en welke ervaringen de medewerkers van de Sociale Dienst hebben met hun cliënten.

Hieronder volgt een beknopte uitwerking van de verkregen informatie.

Doelgroep
De doelgroep sociale minima is heel breed. De jongste cliënt is net 18 jaar geworden, en de oudste cliënt is 67. De bijstand is een vangnet voor mensen die nergens meer terecht kunnen. Dit zijn vaak mensen met geen of weinig werkverleden, waardoor zij geen aanspraak kunnen maken op de WW.
De laatste jaren is er een toeloop aan aanmeldingen geweest van zo'n 10%. Iedere casemanager werkt met zo'n 120 cliënten. De vergeten doelgroep sociale minima zijn de mensen die net boven het minimumniveau verdienen, en daardoor geen recht hebben op allerlei toeslagen. Vaak houdt deze doelgroep netto minder over dan het bijstandsniveau.
Binnen de doelgroep ziet de Sociale Dienst een veranderingen in cliënten. Schulden bij bedrijven als Wehkamp en Neckerman draait veel mensen de nek, maar ook het failliet gaan van een eigen bedrijf valt erg zwaar. Ook kloppen steeds vaker mensen met een parttime baan aan die niet genoeg verdienen om rond te komen.
De groep jongeren die zich aanmeldt neemt ook toe. De casemanager noemt hier de strengere regels van de Wajong onder andere voor als oorzaak. Jongeren met een beperking krijgen minder snel een uitkering waardoor zij zich genoodzaakt zien een bijstandsuitkering aan te vragen.

Bedragen bijstand
Wat betreft de bedragen, wist de casemanager te vertellen dat een het bijstandsniveau voor een alleenstaande €667,- bedraagt, plus een toeslag van 20%. Huur- en zorgtoeslag kunnen dit bedrag nog verder aanvullen. Voor een alleenstaande ouder is het bedrag €1150,- en samenwonenden kunnen maximaal €1300,- krijgen. 

Schuldsanering
Vaak wordt er op deze uitkeringen nog beslag gelegd via de schuldsanering. Dit valt onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Om dit traject te starten moet er een verzoek ingediend worden bij de rechtbank en een bewindvoerder aangesteld worden. Wanneer een cliënt zich 3 jaar lang aan de regels van de WSNP houdt wordt de restschuld kwijtgescholden. Het leefgeld voor een alleenstaande bedraagt €30,- per week. Het maximale weekbedrag is €70,-.
Rond de 70% van alle aangemelde cliënten bij de Sociale dienst heeft schulden. 30% daarvan zit in het traject van de schuldsanering.  
Het traject van schuldsanering kan vrijwillig opgestart worden voor ieder bedrag. Ook als mensen niet met geld om kunnen gaan. Hiervoor kan een budgetcoach de oplossing bieden. Wanneer een cliënt een verzoek tot schuldsanering indient wordt deze informatie via de Kredietbank (gemeentelijke instelling) doorgesluisd naar de Sociale Dienst. 

Vooroordelen
De projectgroep heeft in het interview benoemd dat er rond de doelgroep sociale minima veel vooroordelen hangen, bijvoorbeeld die van het niet willen werken. De casemanager gaf aan dat er veel mensen zijn die erg hun best doen om uit de bijstand te komen en daarbij alles aangrijpen wat ze aan kansen krijgen. Er is echter ook een groep die dit vooroordeel bevestigd. Het fraudepercentage binnen de Sociale Dienst ligt op een schokkende 90%. Dit fluctueert van kleine dingen als een incidenteel middagje poetsen bij de buurvrouw voor een kleine vergoeding, tot structureel zwart werken. 

Maatschappelijke diensten
Binnen de Sociale Dienst is er geen maatschappelijk werker aanwezig. Echter is er wel een samenwerking met Partners en Welzijn. Het is niet de taak van de Sociale Dienst cliënten door te verwijzen naar Partners en Welzijn. Vroeger bestond de functie casemanager niet; dit was een bijstandsmaatschappelijk werker. Door bezuinigingen en tijdgebrek is dit veranderd. Begeleiding die cliënten krijgen is gericht op de dagelijkse dingen en re-integratie.   

Traject
Wanneer je als burger een bijstandsuitkering wil aanvragen krijg je in eerste instantie een flinke stapel formulieren mee. Er wordt aardig wat informatie van je gevraagd; zo ook bankafschriften van de laatste maanden om het inkomen vast te stellen en eigen vermogen uit te sluiten. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook autopapieren. De afdeling Poort beoordeelt jouw recht op een uitkering en maakt hier een rapport van. Wanneer vastgesteld is dat je recht hebt op een uitkering krijg je een casemanager toegewezen. Wanneer je niet kunt werken moet dit vastgesteld worden door een medisch arts, die vervolgens een re-integratieplan opstelt.
De Sociale Dienst heeft speciale projecten waaraan hun cliënten deel kunnen nemen. Zo is er bijvoorbeeld een samenwerking met PostNL, waarbij mensen uit de bijstand eventueel een baan kunnen krijgen. 

Verplichtingen
Binnen de Sociale Dienst heb je een inlichtingsplicht en arbeidsverplichting. Je mag geen arbeid weigeren, ongeacht je opleidingsniveau en/of ervaring. Wanneer je je niet aan deze regels houdt kun je gekort worden op je uitkering. Dit varieert van 5% bij een klein incident, tot 100% als je werk weigert. Ook kan er een boete opgelegd worden wanneer je ten onrechte een uitkering krijgt. Het teveel gekregen bedrag moet je dubbel terugbetalen. De boete bedraagt minimaal €150,- en wanneer de cliënt in de schuldsanering zit kan de gemeente nog altijd deze boete innen: de gemeente is hierin preferent (gaat voor).